İnsanları susturamazsın, eleştirilerini engelleyemezsin.Ama onlardan etkilenmek senin elinde..
Eğer eleştiri ile kendinden bir parça olduğuna inanırsan ciddiye alır etkilenirsin.
Eğer kendinden eminsen ciddiye almaz güler geçersin.
Bu onun kendi fikri, beni bağlamaz dersin.
Herkes kendine yakışanı yapar dersin.
Ben kendimin ne olduğunu bilirim dersin.
Ben, beni, beni sevmeyenlerden öğrenmem dersin.
İnsanlar bizi eleştirebilir. Bu eleştiriler olumlu olabileceği gibi olumsuz ve yıpratıcı hatta iftiraya da olabilir. Yaşamımızın her döneminde böyle bir şeyle karşılaşmamız mümkündür. Biz insanlardan kaçarak, tepki göstererek, insanların konuşmasını engelleyerek bunların önüne geçemeyiz. Bunları engellemeye gücümüz yetmeyebilir ama bundan etkilenmek bizim elimizde. Yorumlama ve analiz ile bu durumla başa çıkabiliriz. Haksız eleştirinin bizde anlam bulabilmesi için onu kendimize yontmamız ve bizde bir parçayla uyuşması gerekir. Yani kendimize böyle bir anlam yüklüyorsak, kendimizden emin değilsek, kendimizden şüphemiz varsa eleştiri bizdeki hipotezle uyuşur ve bizi etkiler. Acaba öyle miyim? Gibi.
Eleştiriyi üstlenmemek için kendimize “ben kendimden eminim, ben kendimin ne olduğunu biliyorum, kendimi başkasının yorumuyla ve algısıyla ölçemem” telkinleri verebilir bu bakış açısını geliştirebiliriz. Eleştirinin yarattığı duygu durumundan çıkmak için, anında düşünce müdahalesi ile duygunun yönünü değiştirebiliriz. Daha önceki bölümlerde de bahsettiğimiz gibi kendilik değerimizi düşünmeli, ve kendilik değerimize devamlı yatırım yapmalıyız.
Tüm eleştirileri bertaraf etmemeliyiz. Bazı eleştiriler olumlu olup pekiştireç niteliği taşırken bazıları ise olumsuz olsa da yapıcı niteliği taşır. Her eleştiriyi analiz etmek gerek. İçeriğine göre davranış sergilemek gerek. Mümkün oldukça da eleştiriye yeri ve zamanında tepki vermek gerekir. Yapıcı içerikli eleştiriler için “ bu yorumunu düşüneceğim, haklısın, bunları düşünmem lazım” cevapları verilebilir.
Haksız eleştiriler için ise “ bunlar senin fikrin, beni tanımlamıyor, beni yeterince tanıdığını düşünmüyorum, ben bu bahsettiklerinle kendim arasında bir bağlantı kuramadım.” Cevapları verilebilir.
İftira niteliğindeki söylemler için, “ bu fikirlerinizi hakaret olarak kabul ediyorum, art niyetli ve küçük düşürmek amaçlıdır, beni çok üzdü/rahatsız etti” gibi cevaplar verilir ve özür beklentisi bildirilir.
Kendimizi algılamamız ne kadar önemliyse emin olun anında cevap vermek ve kendimizi ifade etmek de bir o kadar önemlidir. Bazen ciddiye almamak lazım. Lakin bulunduğunuz yaşam alanı içinde , kalabalıkta veya sık olabilecek bir durum ise yok saymak yerine gereken tepki söylemler ile verilmelidir. Her zaman eleştiriye sakin bir ses tonu ile, öfkelenmeden ve düşünce ve duyguları ifade ederek cevap verilmelidir. Saldırmak, onun gibi iftira atmak veya haksız eleştiri ile aynı kanaldan cevap vermek, hataya hata ile cevap vermemizden dolayı bizi hatalı duruma düşürür. Biz eleştirdiğimiz şeyi yapmamalıyız. Hem iftira atmanın hatalı olduğunu söyleyip hem de aynı yöntem ile kendimizi savunmak tutarsızlık olur.
@serhatyabanci
